Hiệp hội Cảng biển Việt Nam
(VPA) cho biết hàng hóa, container thông qua cảng biển Việt Nam trong
năm 2022 tăng 6-8% so với 2021. Mức tăng trưởng này chậm hơn so với
trước.
Còn sáu tháng đầu năm 2023, tổng lượng container qua cảng biển Việt Nam giảm 9% so với cùng kỳ năm trước.
Chưa phục hồi hoàn toàn sau đại dịch COVID-19
Ông Lê Công Minh - chủ tịch Hiệp hội Cảng biển Việt Nam (VPA) - cho biết trong giai đoạn 5 năm trước đại dịch COVID-19 (2016-2020),
hàng hóa thông qua hệ thống cảng biển Việt Nam tăng đều, với tỉ lệ bình
quân hơn 10% mỗi năm. Cá biệt năm 2020 tăng đến 19%.
Nhưng sang
năm 2021, khi đại dịch COVID-19 bùng phát, lượng hàng hóa thông qua cảng
biển Việt Nam giảm đến 9% so với năm trước. Đến năm 2022, sau đại dịch
COVID-19, tình hình khai thác cảng biển Việt Nam có khả quan hơn, với
mức tăng trưởng đạt từ 3% đến 5% so với 2021.
Tuy nhiên, sáu
tháng đầu năm 2023, sản lượng container nhập và xuất tại cảng biển Việt
Nam lại giảm 9% so với năm 2022. "Tình trạng này cho thấy sức đề kháng
của nền kinh tế nói chung và khối doanh nghiệp cảng biển nói riêng chưa
được hồi phục hoàn toàn sau nhiều hậu quả của đại dịch", ông Minh nhận
định.
Tàu chở hàng container qua Vũng Tàu để vào cảng biển Cái Mép - Thị Vải
Ngoài ra các đại biểu cũng chỉ ra rằng cảng biển Việt Nam còn nhiều
hạn chế so với thế giới, khu vực. Đó là chưa có kết nối với trung tâm
hàng hóa, hạ tầng giao thông xung quanh cảng biển nhỏ, hẹp, ùn ứ xe.
Việc quy hoạch cũng có xu hướng chia nhỏ cảng biển làm mất lợi thế, số
hóa chậm, thiếu đồng bộ, xanh hóa mới chỉ ở giai đoạn bắt đầu…
Đáng chú ý có đại biểu nói rằng luồng hàng hải rất quan trọng nhưng hiện đang bị ách tắc khâu đổ bùn nạo vét.
Số hóa và cảng xanh phải là tất yếu
Ông Nguyễn Văn Ban - phó tổng giám đốc cảng Đồng Nai - cho biết để giải quyết những hạn chế tồn tại trong chuỗi cung ứng cảng biển Việt Nam, trước hết phải tăng cường đầu tư cơ sở hạ tầng cảng biển.
"Đồng
thời cân nhắc kỹ lưỡng khi cấp phép, đầu tư xây dựng các cảng mới nhằm
tránh rủi ro về dư thừa hạ tầng, cạnh tranh không cần thiết, phân tán
nguồn lực dẫn đến tiềm năng không được tận dụng, tăng chi phí và rủi ro
tài chính", ông Ban nói.
Các đại biểu khác kiến nghị đơn giản hóa
quy trình hải quan và thủ tục xếp dỡ hàng hóa hơn nữa để giảm thời gian
giao hàng. Cũng như khuyến khích và hỗ trợ áp dụng công nghệ và tiến bộ
số hóa trong quản lý và vận hành cảng biển.
Ông Trần Khánh Hoàng
- phó chủ tịch VPA - chỉ ra rằng số hóa và xanh hóa là hai điều kiện
quan trọng, then chốt để cảng biển Việt Nam phát triển bền vững. Bởi
việc này không chỉ đáp ứng nhu cầu hiện tại mà còn cho tương lai.
Theo
ông Hoàng, hiện nay nhiều doanh nghiệp công nghệ thông tin trong nước
có thể cung cấp các giải pháp số, đặc biệt là xây dựng hệ sinh thái
logistics. Thời gian qua, tuy cảng biển tại Việt Nam được đẩy mạnh số
hóa nhưng vẫn "còn rất nhiều thử thách phía trước".
Bốc xếp container tại cảng Cái Mép - Thị Vải
"Cảng xanh" là cảng phát triển dựa trên tiêu chí về tăng trưởng kinh tế
xanh, và đề án phát triển cảng xanh tại Việt Nam được Bộ Giao thông vận
tải phê duyệt từ tháng 10-2020. Nhưng đến nay "cảng xanh" chỉ mới ở giai
đoạn khởi đầu vì sau năm 2030 tiêu chí này mới được áp dụng bắt buộc
tại Việt Nam.